اوليه عزرين واحيد
خيانت اداله ڤربواتن ترچلا دالم شريعة اسلام. سجق دري زمان نبي موسى عليه السلام هيڠݢ كيني، ترچاتت جلس دالم رنتاين سجاره تنتڠ صيفت دان طبيعة اورڠ يهودي يڠ سوک ملاكوكن ڤڠخيانتن دالم سڬنڤ ڤركارا.
مريک بوكن سهاج ملاكوكن خيانت ترهادڤ الله سبحانه وتعالى دان رسولڽ، بهكن ترهادڤ راكن، ساودارا سرتا اهلي كلوارݢ. سمواڽ دمي ممواسكن هاوا نفسو مڠيكوت بيسيقن شيطان.
قيصه ساميري يڠ ايڠكر ارهن نبي موسى عليه السلام دڠن ممبوات ڤاتوڠ انق لمبو، ڤڠوسيرن اورڠ يهودي دري مدينه كران مڠخيانتي ڤرجنجين٢ يڠ دبوات دڠن بڬيندا صلى الله عليه وسلم منجادي انتارا بوقتي دري سكيان باڽق لاڬي ڤڠخيانتن مريک ترهادڤ اڬام.
صيفت خيانت اين تتڤ ككل منجادي واريثن تورون تمورون سهيڠݢ ڬينراسي كيني اڤابيلا مريک ماسيه تتڤ مڠخيانتي ڤرجنجين تراوتام دڠن رعيت ڤلسطين دالم ايسو ڬنجتن سنجات.
صيفت اين سڤرتي سوده منجادي كارکتر يڠ چوكوڤ ڤادن دڠن اورڠ يهودي، كران ايت سأورڠ مسلم يڠ ملاكوكن خيانت سأومڤام هاڽ جاسد برنام اسلام، تتاڤي صفة دان طبيعتڽ مڠالير داره يهودي.
بڬيندا صلى الله عليه وسلم دالم سبداڽ تله ممبري امرن يڠ چوكوڤ كرس كڤد اومت اسلام اڬر تيدق برلاكو خيانت كران اي مواريثي چيري٢اورڠ منافق سباڬايمان يڠ دسبداكنڽ
“تندا كمنافقن اد تيݢ، اڤابيلا برچريتا اي بردوستا، اڤابيلا برجنجي اي تيدق منڤتيڽ دان اڤابيلا دبري امانه اي برخيانت“ (حديث روايت بخاري)
محمد شهريل عبدالصمد، امام مسجد جامع الخاديجه، ساعت دمينتا ڤندڠنڽ تنتڠ كجليقن صيفت اين منڬسكن، صيفت خيانت تيدق بوليه لاري دري تركاءيت دڠن امانه. كيت تاهو امانه اين اداله ساتو تڠڬوڠجواب يڠ دبريكن اوليه سسأورڠ كڤد سسأورڠ.
والاوڤون كيت كات تيدق ماهو ملاكوكن خيانت، تتاڤي منجادي لومره دنيا اڤابيلا اد امانه، اكن اد خيانت، سڤرتي مان دالم سسواتو ڤركارا اد ڤرو دان كونتراڽ، اد باءيق دان بوروقڽ.
خيانت دالم مقصود يڠ لبيه جلس اڤابيلا سسأورڠ ايت تيدق منعمتي سسواتو نعمت يڠ دنعمتي اوليه اورڠ لاءين، دي اكن چوبا ممستيكن نعمت يڠ اورڠ لاءين داڤت دڬوڬوركن اتاو هيلڠ.
دان دي جوݢ بوكنله ماهو نعمت ايت، سباليقڽ دي مراس ڤواس اڤابيلا اورڠ لاءين تيدق داڤت مميليقي نعمت ترسبوت.
خيانت جوݢ بوليه دكونوتاسيكن سبهاڬين دري ڤڽاكيت هاتي يڠ تيمبول دري راس ايري هاتي، دڠكي اتاو طمع يڠ مندوروڠ هاوا نفسو سهيڠݢ ترچتوسڽ ڤربواتن خيانت. سلاءين ايت خيانت دمقصودكن دڠن مڠمبيل كسمڤتن اتس كواس يڠ دأمانهكن اونتوق كڤنتيڠن ديري سنديري. بق كات ڤڤاته ملايو “هارڤكن ڤاڬر، ڤاڬر ماكن ڤادي.“
منوروتڽ، صيفت خيانت اداله سبوروق-بوروق صيفت كران اي ممڤو مڠهنچوركن سسبواه اينستيتوسي مشاركت، كلوارݢ، اڬام، نڬارا ماهوڤون ديري سنديري. جک كيت ليهت دالم القرءان ترلالو باڽق امرن٢ يڠ الله بريكن كڤد همبا ڽ تنتڠ كسالهن برلاكو خيانت انتاراڽ، فرمان الله دالم سورة الرعد: ايات 25 يڠ برمقصود،
“اورڠ٢ يڠ مروسقكن جنجي الله ستله دأقراركن دڠن تڬوه، دان مموتوسكن اڤ٢ يڠ الله ڤرينتهكن سوڤاي دهوبوڠكن، دان مڠاداكن كروسقن دبومي، اورڠ٢ ايتوله يڠ منريما كوتوقن دان باڬي مريک تمڤت كديامن يڠ بوروق (نراک جهنم).“
بڬيتو جوݢ فرمان الله دالم سورة الانفال: ايات 27 يڠ برمقصود،
“هاي اورڠ٢ يڠ برايمان، جاڠنله كالين مڠخيانتي الله دان رسول (محمد) دان جوݢ جاڠنله كالين مڠخيانتي امانت٢ يڠ دڤرچاياكن كڤد كالين سدڠ كالين مڠتاهوءي“
سلاءين ايت الله توروت ملارڠ سسأورڠ اونتوق ممبيلا دان مليندوڠي اورڠ٢ يڠ بربوات خيانت دڠن مفهومڽ،
“دان جاڠنله كامو منجادي ڤمبيلا اورڠ٢ يڠ خيانت“ سورة النساء: ايات 105.
“دان جاڠنله كامو بردبت (اونتوق ممبيلا) اورڠ٢ يڠ مڠخيانتي ديريڽ. سسوڠڬوهڽ الله تيدق مڽوكاءي اورڠ٢ يڠ سلالو خيانت لاڬي برڬليمڠ دوسا“ سورة ال عمران: ايات 76